Bakü'de yaşamak

Asagidaki yazimi aradan gecen 2 yildan sonra revize ediyorum. Bazi Azerilerin elestirilerini hakli bazilarini ise haksiz buluyorum. Kendimin de yasadikca gordugu bazi seyleri degistirmenin dogru olduguna inaniyorum.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Buraya geleli yaklaşık 1 yıl oluyor!! Geçen yılın Nisan ayında geldik, Azerbaycan'ın güzide şehri-Bakü'süne..gözzel Bakü'ye..!

İlk zamanlar biraz da rüya gibiydi ve yanımızda annemler ve hatta Bilgiye bile olduğundan, kendimizi çok da uzaklarda hissetmedik. Zaten burası tam da gurbetçilik olmuyor doğrusu. Çok garip bir duygu aslında, kendi ülkende değilsin ama yarı Türkiye'de gibisin! Biraz farklı bir Türkçe konuşup, pazardan bildiğin gibi alışveriş edip, Migros'tan ezine peynirini ve Pınar tereyağını ya da salçanı filan alabilirsin..


Ne var ki, burası Türkiye, hele deİstanbul hiç değil işte !! Neyi bulursan-bul, kokusundan başlayarak, havasına, insanına burası Tür-ki-ye de-ğiiiiil ! Biz sahile yakın bir yerde oturuyoruz ve petrol yeşili denize yakınız..yazın bir koku geliyor ki, insan pencere açıkken içerde kibrit çaksak patlarmıyız diye düşünmeden edemiyor!!

Bir tarafta maddi zorluklar ceken, ortalama maaslari 100 dolar olabir halk..diğer taraftan petrolden yeni zengin küçük bir kitleye ve onlara özenenlere hizmet eden, koca koca Emperio Armani, Gucci, Furla, Hugo Boss mağazaları! Bir de tabii petrol avcısı, kırmızı burunlu, heryere publarını taşıyan iskoç, ingiliz expatlar... ve onlara göre etrafa serpiştirilmiş japon-çin-hint-italyan lokantaları ile saçma pahalı marketler!

Aslında Bakü'lüleri izlemenin güzel bir yolu bir pazar günü sahildeki parklarda dolaşmak.. özene-bezene giyinerek - ama gerçekten ozenerek- danteller, sivri topuklu ayakkabılar, simli-lameli-fırfırlı ceketlerle, bir yandan da kıyafeti feci tamamlayan ayçekirdeklerini çıtlata-çıtlata gezinen kitleyi gormek.. farkli bir duygu tabii.

Kiyaslamak gerekirse Türk'lerden daha medeni yanları var. Örneğin sanat-müzik-resim aşkları..küçücük şehirde bir sürü opera-bale-tiyatro salonu,atölyeler var..ayrıca kadınlar çok daha hayatın içinde ve çalışıyorlar. Aslında çok şanslılar çünkü hem Türk hem de rus kültüründen faydalanabiliyorlar. Ve rusça gibi acayip zor bir dili doğuştan öğrenebiliyorlar. Dolayısı ile hem türk hem rus TV'si, sanatçıları, vs takip ediyorlar.


Orta ve ortanın altındakiler tabii "sovyet vaktını" özlüyorlar. Eskiden devletten arabaları bile oluyormuş..minik bir serçe bile olsa, araba arabadır! Hayat daha kolaymış ve biraz da fazla çalışmadan, azı karar bir hayatları varmış..şimdi zenginler ve olamayanlar şeklinde bir ayrım var tabii.

Tabii buradaki en matrak anlar, Azerice'nin azizlikleri ! Birkaç örnek vermeden olmaz..

-Sümük :-kemik..yani kasaba gidip, bana sümüklü et ver" diyebilirsin! Ya da "azeri kadınları çok sümüklü!!!"

- Başadüşmek: anlamak, bunu bir de uzatarak söylemelisiniz: "başa düştüüüü?", azericede soru eki olan "mi-mı" yok, onun yerine sonunu uzatıp, bir de lazlar gibi sonuna "daaaa" eklerseniz, epey azeriymiş gibi davranabilirsiniz!

- Yahşi: bu zaten çok meşhur bir laf ! iyi-güzel anlamında. "Niceseeen?" " Yahşiyeeem" şeklinde de kullanablirsiniz.

- Kıç : bacak..."kıçım ağrıyor" derlerse şaşırmayın hemen!

-Düşmek: inmek.."şöför bey, ben şurda düşeyim" diyebilirsiniz taksiciye

-Üz-be-üz: karşı-karşıya..

-Azmak : kaybolmak ! Yani biri istanbula gelip de "ben buralarada azdım" derse şaşırmayın, zavallı sadece kaybolmuş aslında!

-Tıpbacısı: Hemşire

-(Gülay'dan taze bilgi:) Ev kuşu : kümes hayvanı
-Tapmak: bulmak..."tapamıyoruuum daaa"
.......................................

Baku`nun sehir merkezinden bir resim...Deniz kenarinda olmasi biraz memleketi hatirlatiyor ancak ruzgari ile Baku`de oldugunuzu hatirliyorsunuz. Baku ruzgarlar sehri demekmis zaten.

Aslında bakılsa çok güzel binaları, doğası var ama..bakan yok - tu ancak son 2 yilda inanilmaz bir degisim oldu ve tum sehirde bir temizlik-restorasyon isine girisildi. Tek tek binalarin uzerleri kazinarak temizleniyor, balkonlar orjinaline uygun yenileniyor, eski sovyet vaktinde yapilan duz binalara bile sari orjinal taslardan kaplama yapiliyor. Gerci bu is bazilari tarafindan cok elestriliyor, bu kadar parayi insanlarin maaslarina, egitime, sagliga yatirilsa diye ama goruntu olarak sehir tam bir degisim yasiyor.

Bakü'ye baharda gelirseniz daha bir içiniz açılır, çiçeklere düşkünler..kışın çok gri ve tozlu bir şehir..bunda tabii yeni yapilmakta olan binlerce binanin santiye tozu ekleniyor ve durum ruzgarli gunlerde cok daha fena oluyor. Buarada gecen 2 yilda Gence, Quba, Lenkeran, Samahi`yi da gordum ev anladim ki Baku Azerbaycanin en kurak ve tozlu sehri. Baku`den uzaklastikca yesi artiyor, ormanlar, daglar, meyve-sebze bahceleri basliyor. Daglari ozellikle cok guzel. Soldan saga Gence, Hacikent daglari, Goygol yakinlari, asagida ise Lerik ve Masalli`dan kareler var.

Son olarak, İstanbul'u, aile ve arkadaşlarımızı cidden çok özlüyoruz. Herkese kendi memleketi daha guzel gorunur mutlaka ve ben dunyanin neresine gitsem Turkiye`yi ve ozellikle de Istanbul`u cok ozleyecegim eminim. Tum karmasikligina, trafigine ve bozulmusluguna ragmen ozluyorum Istanbul`u. Icinde o kadar cok sey barindiriyor ki ondan vazgecmek imkansiz ! Sadece son yillarda Turkiye`de yasananlar beni cok uzuyor ve uzakta yasayan pek cok insan gibi disardan bakinca ben de `canim memleket ne hale geliyor` diyorum. Sadece bakmayip birseyler yapmak lazim biliyorum ama henuz bir yontem bulamadim -politikadan nefret ediyorum.

Burada gecen 2 yildan fazla zamanda ise bu degisik tecrubeden hiz pisman degilim, bize cok sey kattigina inaniyorum..Yine de....evimi ozledim!